Onderstaande vijf financiële kengetallen geven inzicht aan raadsleden over de financiële positie van de gemeente. De wijze van berekenen van deze kengetallen is wettelijk vastgelegd. Bij de invoering van de kengetallen is door de wetgever een bewuste keuze gemaakt om geen norm op te leggen. Het is aan de gemeente zelf om de kengetallen te normeren. Door onze toezichthouder, de provincie, worden de kengetallen beoordeel op basis van 3 (risico)categorieën: Minst risicovol, Neutraal of Meest risicovol.
Om een gefundeerd oordeel te vormen over de samenhang van alle kengetallen heeft accountantskantoor BDO een methodiek gepresenteerd. Zij borduren voort op de (risico)categorieën die de provincies hanteren. Afhankelijk van de categorie en het kengetal worden er punten toegekend waarmee een totaalcijfer is te berekenen. Het voordeel hiervan is:
- er een totaaloordeel wordt gegeven over de financiële positie van de gemeente in vergelijking met de voorgaande en komende jaren;
- de financiële positie van onze gemeente kan worden vergeleken met andere gemeenten.
In onderstaande tabel wordt de puntentelling voor het berekenen van het totaalcijfer weergegeven. De hoogst mogelijke score is een 10, de laagst mogelijke score is een 3,2.
Nr. | Specificering kengetal naar categorie | Categorie A | Categorie B | Categorie C | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
% | Punten | % | Punten | % | Punten | ||
1a. | Netto schuldquote zonder correctie doorgeleende gelden | < 90 | 3 | 90-130 | 2 | > 130 | 1 |
1b. | Netto schuldquote met correctie doorgeleende gelden | < 90 | 90-130 | > 130 | |||
2. | Solvabiliteitsratio | > 50 | 4 | 20-50 | 2,7 | < 20 | 1,3 |
3. | Grondexploitatie | < 20 | 1,5 | 20-35 | 1 | > 35 | 0,5 |
4. | Structurele exploitatieruimte | > 0 | 1 | 0 | 0,6 | < 0 | 0,3 |
5. | Belastingcapaciteit | < 95 | 0,5 | 95-105 | 0,3 | > 105 | 0,1 |
10 | 6,6 | 3,2 | |||||
De netto (gecorrigeerde) schuldquote en de solvabiliteit zijn de belangrijkste kengetallen voor het bepalen van de financiële gezondheid van een gemeente. Aan deze 2 kengetallen wordt dus de hoogste scores toegekend. Hieronder wordt kort uitgelegd waar deze twee kengetallen inzicht in geven:
- Netto (gecorrigeerde) schuldquote: Dit kengetal geeft inzicht in het niveau van de gemeentelijke schuldenlast ten opzichte van het totaal van de baten. Het geeft daarmee een indicatie van het beslag dat de financieringslasten op de exploitatie leggen en daarmee op de vrije ruimte in de exploitatiebegroting. Hoe hoger de schuld, hoe hoger de netto schuldquote.
- Solvabiliteit: Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Het geeft de verhouding tussen het eigen vermogen (het totaal van de algemene reserve en de bestemmingsreserves) en de totale balansomvang weer. Hoe hoger dit percentage, hoe gunstiger dit is voor de financiële weerbaarheid van de gemeente.
Nr. | Specificering kengetal naar categorie | Rekening 2022 | Begroting 2023 | Rekening 2023 | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
% | Punten | % | Punten | % | Punten | ||
1a. | Netto schuldquote zonder correctie doorgeleende gelden | 39,02 | 3,00 | 54,15 | 3,00 | 37,51 | 3,00 |
1b. | Netto schuldquote met correctie doorgeleende gelden | 35,85 | 50,34 | 34,55 | |||
2. | Solvabiliteitsratio | 28,18 | 2,70 | 21,88 | 2,70 | 29,85 | 2,70 |
3. | Grondexploitatie | 1,48 | 1,50 | 3,22 | 1,50 | 3,47 | 1,50 |
4. | Structurele exploitatieruimte | 3,77 | 1,00 | 0,11 | 1,00 | 1,76 | 1,00 |
5. | Belastingcapaciteit | 87,27 | 0,50 | 80,53 | 0,50 | 80,11 | 0,50 |
8,70 | 8,70 | 8,70 | |||||
Streefwaarden gemeente de Fryske Marren
In de nota Risicomanagement, weerstandsvermogen en kengetallen die de raad in december 2023 heeft vastgesteld heeft de raad onderstaande streefwaarden voor onze gemeente vastgesteld. Per kengetal heeft de raad niet een exacte waarde als norm vastgesteld maar een categorie. Hierbij is rekening gehouden met de relevantie van het kengetal voor onze gemeente en in welke mate de streefwaarde verantwoord is binnen de totale beoordeling van de financiële positie. Voor alle kengetallen vallen we binnen de door de raad vastgestelde streefwaarden.
Kengetal | Streefwaarde |
|---|---|
Netto schuldquote zonder correctie doorgeleende gelden | Categorie B |
Solvabiliteitsratio | Categorie B |
Grondexploitatie | Categorie A |
Structurele exploitatieruimte | Categorie B |
Belastingcapaciteit | Categorie C |
In de nota Risicomanagement, weerstandsvermogen en kengetallen heeft de raad de streefwaarde voor het totaalcijfers van de kengetallen (afgerond op een heel cijfer) vastgesteld op 7. Tevens is vastgelegd dat de minimale waarde uit moet komen op 6. Komt het cijfers onder de 7 dan wordt dit toegelicht en aangegeven wanneer en hoe het weer uitkomt op een 7.
Zoals uit bovenstaande tabel blijkt is de totale waarde een 8,7 en voldoen we dus aan de door de raad vastgestelde totale streefwaarde.