Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Financiële structuur

Het dagelijks onderhoud van het openbaar groen wordt gedekt vanuit de exploitatiebudgetten.

Wat hebben we bereikt?

Groenvisie
In 2023 is de Groenvisie door de raad vastgesteld. Daarbij is gekozen voor scenario 2: het op kwaliteit brengen van het bestaande groen. Dit betekent dat we op beeldbepalende locaties niveau A toepassen en niveau B op overige locaties. Voor de dorpsranden, de stadsrand, het buitengebied en de bedrijventerreinen zal de nadruk komen te liggen op natuurlijke overgangen naar het omliggende landschap. Vanuit deze Groenvisie kunnen wij begin 2024 de vacatures uitzetten voor 8 junior medewerkers wijkbeheer en 1 junior projectleider ruimtelijk beheer.

Meerjarenprogramma onderhoud groen (MJOP)
Voor de renovatie van het groen hebben we een realistische, financiële onderbouwing in het Meerjarenprogramma groot onderhoud groen (MJOP) opgesteld. Dit draagt bij aan het duurzaam en planmatig tot stand brengen en in stand houden van het openbaar groen op het gewenste kwaliteits- en veiligheidsniveau. Dit tegen zo laag mogelijke kosten op langere termijn, waardoor er geen onomkeerbare schade en daarmee kapitaalvernietiging plaatsvindt. Deze MJOP is in november 2023 vastgesteld. Vanaf 2024 is er een voorziening van € 420.000 van waaruit wij de renovaties voor de komende 20 jaar kunnen uitvoeren.

Operatie steenbreek  
Met Steenbreek leveren wij een bijdrage aan een klimaatbestendige en gezonde leefomgeving in De Fryske
Marren. Vanuit het college is vastgesteld dat wij vanuit ambitieniveau 2 aan de slag gaan met Steenbreek . Hiermee wordt de verbinding gelegd tussen alle activiteiten en plannen van De Fryske Marren die bijdragen aan klimaatadaptatie, door de interne kerngroep vanuit meerdere vakdisciplines. De focus ligt op de communicatie van deze activiteiten en rondom klimaatadaptatie richting inwoners en ook sociale cohesie in activiteiten om de invloed van klimaatstressen te verminderen speelt een grote rol. Daarnaast stimuleren wij hierbij actief inwonersinitiatieven. Als gemeente hebben we de regie en bewaken we de integraliteit op het gebied van Steenbreek. Daarbij speelt de samenwerking met inwoners een belangrijke rol. Hiervoor hebben wij een budget van € 10.000 waarbij wij € 2.500 betalen aan het lidmaatschap.

Ziekten en plagen
De beste manier om de eikenprocessierups te bestrijden is door biodiversiteit te bevorderen, waardoor natuurlijke vijanden een plaag van de eikenprocessierups voorkomen. Dit is een proces dat overlast blijvend bestrijdt. Hiervoor zijn we bezig met het ontwikkelen van een gebiedsplan om de natuurlijke omstandigheden zo te veranderen. Dit betekent minder monocultuur en meer variatie aan beplanting.
Er was in 2023 wel een afname van het aantal nesten van de eikenprocessierups.

De bestrijding van de japanse duizenknoop hebben wij dit jaar gedaan met een eigen bestrijdingsploeg die in de hele gemeente de locaties bij langs ging. Door deze soorten ui tte graven en te zeven is er minder overlast door de Japanse Duizendknoop.

Bomenbeleidsplan
In 2023 is een start gemaakt met het opstellen van een bomenbeleidsplan.
Reden is om op die manier op een doeltreffender en op termijn ook duurzamer en financieel verantwoorde manier om te gaan met bomen. Bomen zijn de meest duurzame groene elementen van de openbare ruimte. Het bomenbeleidsplan plan wil de cruciale plaats van bomen in gemeente duidelijk maken en daar ook naar doen handelen, zowel in het ontwerp, de aanleg en het beheer van de openbare ruimte. Het focust zowel op het behoud van het huidige waardevolle bomenbestand als op het uitbreiden ervan.

Pilot Bewegen, ontmoeten, spelen en sporten (BOSS)
We hebben voor de pilot Bakhuizen het afgelopen najaar een bewonersbijeenkomst gehouden. Daarbij gaven de inwoners hun voorkeur voor een locatie aan. Hier maken wij in 2024 een BOSS locatie van.
Voor de pilot in de Lemstervaart hebben wij dit najaar de input opgehaald van de kinderen, jeugd en omwonenden. Ook hebben wij een bijeenkomst gehouden met alle stakeholders uit de wijk zodat we tot een gezamenlijk plan komen.

Context en achtergrond

Het was lastig om de kwaliteit van de openbare ruimte te handhaven.
Vanwege de droge zomers, ontstond er veenoxidatie. En daardoor daalde de bodem. Dat heeft de levensduur van wegen, fiets- en voetpaden, sportvelden, gazons, bermen en beplanting drastisch verlaagd. De kosten van onderhoud zijn daardoor ook gestegen. Om deze reden hebben wij er vanaf 2024 8 nieuwe junior medewerkers wijkbeheer bij in het onderhoud.

Door extensiever beheer ontstaan interessante ruige gebieden. Het beheerniveau wordt laag gehouden; de gebruikswaarde voor bepaalde doelgroepen, zoals natuurliefhebbers, toeristen en rustzoekers juist hoger geworden. We zijn ook gestart met het zogenaamde sinusmaaien om bij te dragen aan het vergroten van de biodiversiteit.

Schapen inzetten om groen in de wijk natuurlijk te beheren. Hierdoor kan bijzondere natuurlijke vegetatie
ontstaan waarbij zelfs zeldzame bloemen en planten weer tot bloei kunnen komen. De schapen grazen op grotere groene locaties in onder andere Balk en Lemmer

We werken met meerdere partijen samen aan GroenDoen: milieu-educatie voor basisscholen. We hebben de samenwerkingsovereenkomst verlengd tot 31 december 2025.

Trends en ontwikkelingen

Landelijk is de trend om preventieve maatregelen te nemen tegen ziekten en plagen in het groen. Het gaat vooral om het vergroten van de biodiversiteit, het terugdringen van de uitstoot van CO2, het verminderen gebruik fossiele brandstoffen en klimaat adaptieve maatregelen.

Het belang van een groene stad wordt meer onderkend. De omgevingskwaliteit wordt mede bepaald door al dan niet aanwezige bebouwing en groen. Daarnaast zijn niet-fysische aspecten, zoals sociale samenhang en koopkracht van de bevolking, van belang voor de omgevingskwaliteit. De aanwezigheid van groen bepaalt in visuele zin de omgevingskwaliteit, maar heeft ook op andere wijzen invloed, bijvoorbeeld op luchtkwaliteit en microklimaat. Diverse wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat een groene omgeving veel positieve effecten heeft. Groen bevordert de gezondheid en het welbevinden, draagt bij aan sociale cohesie, verbetert het milieu, verlaagt criminaliteit en genereert stijging van prijzen van woningen.